Tháng tư v�?

Nhà tôi nằm trên sư�?n núi Chè thuộc xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội 25 cây số đư�?ng ôtô. Mấy năm trước, khi v�?, quãng đư�?ng quen thuộc của tôi là qua cầu Chương Dương lượn lên đê sông Hồng rồi đê sông �?uống, qua cầu �?uống theo quốc lộ 1A, tới gần cây số 22 thì rẽ tay phải theo con đư�?ng đất qua Móng trở v�? làng. “Mơ, em mơ, mơ v�? con đư�?ng nh�?, quanh co lối mòn hoa dại nở�? (Tháng tư v�? - ca khúc viết năm 1999) là con đư�?ng này.

Mỗi lúc ở nhà, tôi thư�?ng đi chợ Sơn bằng lối đèo Cò. �?èo Cò mát rượi bóng tre và màu xanh của những bụi mây quấn quít hai vệ đư�?ng. Cây mây trổ hoa trông rất kỳ lạ và rất đẹp. Dưới chân đèo có một quán nước, tôi thư�?ng nghỉ chân, ăn chiếc bánh dợm, hút vài điếu thuốc lào và uống chén trà xanh loại rẻ ti�?n. �?i lối này đư�?ng mấp mô có nhi�?u ổ gà, vũng nước. Rồi còn phải tránh trâu bò, tránh đàn vịt bất ng�? từ ruộng chạy lạch bạch qua đư�?ng, tránh lũ gà tha thẩn kiếm mồi không coi tiếng còi xe là gì. Mệt, lắm lúc bực mình. Nhưng mà thích, thích lắm.

Bây gi�? công cuộc đô thị hoá đã lan rộng đến vùng này. Không còn đèo Cò của tôi nữa. Cảnh “bóng tre trùm mát rượi�? đã biến mất. Vệ đư�?ng không còn sót lại một bụi mây. Ngư�?i ta chia đất, bán đất, phát quang cây cối để xây nhà phố. Tôi đành b�? đèo Cò để đi chợ Sơn theo lối khác, xa hơn và kém thú vị hơn nhi�?u.

Nhưng cảnh “tàn phá�? này không chỉ ở đèo Cò, nó xảy ra ngay xung quanh ngôi nhà của tôi. �?ể có đất bán cho công trình xây dựng đư�?ng cao tốc Sài �?ồng - Lạng Sơn đoạn chạy qua đầu làng, ngư�?i ta hạn vư�?n bên cạnh, phá núi phía sau. Cái thác nước mùa hè sau nhà biến mất. Nhà tôi gi�? thành một ốc đảo chênh vênh. Cảnh quan nhìn rộng ra xung quanh nom giống như sau một cuộc ném bom, đất đá lở loét, trơ tr�?i. Cái núi Chè thơ mộng của tôi mình đầy thương tích. Nhưng cuộc “tàn phá�? này cũng có những cái hay, nó đẻ ra một con đư�?ng mới.

Cuối năm 2001, đư�?ng cao tốc Sài �?ồng - Lạng Sơn đã chạy qua đầu làng. V�? Hà Nội mất có 35 phút xe gắn máy. �?ư�?ng hai chi�?u, sáu làn xe, một mạch, thẳng tắp, tốc độ 70km/h cứ thế mà phóng. Một cảm giác sống phơi phới mới mẻ. Tôi đã b�? con đư�?ng cũ - quốc lộ 1A vì bị quyến rũ bởi một vẻ đẹp mới, vì tiện lợi và một cảm giác sống đương đại.

Nhưng đi mãi trên đư�?ng cao tốc rồi cũng thấy chán. Chán nên dễ dàng nhận ra những nhược điểm của nó: nhanh, êm thật, nhưng ngộ nhỡ h�?ng xe thì sao, muốn nghỉ uống nước thì sao, hết xăng bất tử thì sao, mà con đư�?ng thì cứ hun hút giữa đồng không mông quạnh.

Rồi bỗng dưng tôi nhớ đến cô bán hoa sen trắng bên đư�?ng quốc lộ 1A, chỗ rẽ vào làng �?ình Bảng; nhớ những cánh đồng sen chen lúa tháng năm, những quán nước có điếu cày và thuốc lào Vĩnh Bảo hấp dẫn đến mức đang chạy xe cũng phải ghé vào; nhớ hàng xà cừ cổ thụ râm mát và những phố xá nh�? xíu có cái tên nghe rất ngộ: phố Vi�?ng, phố Dặn; nhớ bụi đ�? phố chi�?u Từ Sơn; nhớ cả bóng dáng các cô đạp xe đạp chở bếp than Bông Lúa v�? Hà Nội bán, từng đoàn mải miết trong sương sớm; nhớ đám hoa phi tiêu trắng, hoa xấu hổ tim tím m�?c đầy vệ c�? lối rẽ vào cầu Móng...

Tôi thư�?ng nói với vợ mình v�? chuyện đi. �?i là để đến một chỗ nào đó. Nhưng đôi khi cái con đư�?ng mình đi còn quan tr�?ng hơn là đích đến. Cả một quãng đư�?ng dài được hít thở, nhìn ngắm, được rung động, được sống chẳng quan tr�?ng lắm sao? Thế là những lúc không vội, tôi r�?i b�? đư�?ng cao tốc lộn trở lại con đư�?ng cũ. Nhưng mư�?i năm nữa liệu con đư�?ng cũ với phong cảnh như thế này có còn không? Hay lại giống như đèo Cò của tôi.

Con ngư�?i ta kể cũng lạ lùng. Sống đại lộ sao cứ mơ mãi v�? một con đư�?ng nh�?. Sao cứ nhớ nhung, bâng khuâng mãi v�? những cái chẳng thể nào còn nữa, những cái đã mất và sẽ mất vĩnh viễn. Sao thế nhỉ?

Ns. Dương Thụ