�?i tìm l�?i ru mặt tr�?i

Tiếng hát Y Jăk Ayun cứ xoay xoáy vào hồn ngừơi nghe, day dứt đến tận cõi thẳm sâu: “Một mình lang thang giữa núi đồi, tìm mặt tr�?i và tìm l�?i ru ngàn đ�?i”… �?ó không chỉ là tâm sự của Y Jak mà còn là nỗi đau đáu của tác giả Y Phôn. Nỗi đam mê và sự bất lực dư�?ng như vắt ra từ từng nốt nhạc, lại càng khiến cho các ca khúc của anh thêm b�?ng cháy nỗi khát khao.

Ngư�?i con trai của buôn Sech-Dliê Ya – Ea H’leo ấy đã có một tuổi thơ nghèo và vất vả như m�?i đứa trẻ của buôn làng. Anh cố ch�?n cho mình một hướng đi khác, mong bứt ra kh�?i mảnh rẫy, chiếc rìu mà hàng bao đ�?i nay ông bà, cha mẹ, và cả buôn sang, cả cộng đồng Êđê đã níu lấy làm cuộc mưu sinh. �?ó là con đư�?ng đến với nghệ thuật thông qua một lớp trung cấp văn hoá quần chúng. May thay, sự đổi hướng dòng chảy cuộc đ�?i của Y Phôn có được cuộc gặp gỡ với những dòng sông lớn để cùng hòa chung vào biển cả âm nhạc. �?ó là những ngư�?i thầy tâm tâm đầy nhiệt huyết như Nguyễn Cư�?ng, Trương Ng�?c Ninh, Cát Vận và cả giáo sư âm nhạc bậc thầy Chu Minh. Thầy cô đã mở cho anh đến với một cánh cửa văn hóa xa hơn, cao hơn cánh cửa rừng quê mình và cũng dạy anh biết cách tìm ra con đư�?ng v�? với cội nguồn, nơi mà bến nước Ea Khal, núi rừng Dliê Ya vẫn bám chặt nằm sâu đâu đó trong tâm trí anh. Và Y Phôn cứ mải miết kiếm tìm, đánh thức nó, ngụp sâu trong dòng suối nguồn ng�?t lành của quê hương. Anh tìm trong đôi bàn chân trần lấm bụi đ�? của cha lang thang tháng năm đi tìm đất, tìm nước; ở đôi tay đầy chai của mẹ cần mẫn hái lượm - cả trên khung dệt ngày ngày; lẫn trong tiếng kể k’han đêm đêm bên bếp lửa nhà dài của bà. Rồi một lúc nào đó những nỗi ni�?m bỗng hóa thân vào câu hát, để cho âm nhạc của Y Phôn cất cánh bay lên ngay từ những tác phẩm đầu tay.

Nỗi day dứt, tiếc nuối ấy, đư�?ng nét dân gian với những luyến láy trầm tư của điệu k’ưt hay nhịp điệu chiêng k’na cháy b�?ng ấy chở nặng trong từng bài hát của Phôn. Một Chim phí bay v�? cội nguồn, một Hoang sơ l�?i k;han, một �?i tìm l�?i ru mặt tr�?i… đã ra đ�?i từ sự kiếm tìm đó. Bị dằng xé bởi những ước v�?ng nội tâm và cuộc sống đ�?i thư�?ng ngặt nghèo. Có lẽ Phôn còn lâu mới có thể hoàn thiện được hành trang h�?c vấn của mình ở mức cao hơn như anh mong ước (trừ phi có một phép màu nào đó như kiểu “Bụt hiện ra và bảo rằng…”). Nhưng ni�?m đam mê,nỗi ám ảnh và những câu hát dân gian thì anh vẫn nhặt lấy trên từng vạt cà phê mỗi sớm mỗi chi�?u. Nó là dòng nước mát của con suối Ea H’leo, là ánh mặt tr�?i mi�?n đất đ�?, là màu xanh của rừng núi Dliê Ya và những vòng xoang arap, những điệu hát ei rei, hát k’ưt của những con ngư�?i mộc mạc quê anh…. �?ể rồi chắc chắn lại có thêm những bài hát mới đau đáu một sự kiếm tìm tha thiết, rằng Nữ thần mặt tr�?i, nữ thần mặt tr�?i, tôi đi tìm em…. Y Phôn và bạn bè anh đã và vẫn đang mải miết “lang thang trong rừng sâu”, chẳng dễ dàng gì để bới tro kiếm tìm những hạt ng�?c xưa vẫn lấp lánh đâu đó. �?ã có lần anh cùng H’Giang Snar,Y Moan, Linh Nga Niekdam, Nay Linh… bằng m�?i phương tiện cả xe bò lẫn đôi vai gồng gánh đạo cụ, đàn sáo đi đến rất nhi�?u buôn làng hát cho đồng bào nghe. �?ôi khi chỉ với hai chiếc đàn ghi ta gỗ, Phôn –Jăk – Moan vẫn hát say xưa.

Những nẻo đư�?ng, tấm lòng của bà con trong những chuyến tìm v�? cội nguồn đã giúp Phôn có thêm nhi�?u cảm hứng sáng tác. Các bài hát của anh nhanh chóng chiếm được cảm tình của thanh niên các dân tộc Tây Nguyên. Tuy nhiên cuộc sống khắt nghiệt không buông tha ai. �?ã nhi�?u lần Y Phôn tính chuyện b�? ngh�?, quay lại với vư�?n cà phê không ngư�?i chăm sóc. Nhưng nỗi đam mê ca hát, những l�?i khuyên nhủ, động viên của thày cô, bè bạn… cứ níu kéo, dằng xé anh. Cho đến năm 1999 tại liên hoan tiếng hát truy�?n hình Gia lai và DakLak nhi�?u thí sinh cả ngư�?i Kinh lẫn các bạn thanh niên dân tộc đã ch�?n bài hát �?i tìm l�?i ru mặt tr�?i của Y Phôn để dự thi. Không chỉ có thế, trong những cuộc đua quyết liệt của Tiếng hát Truy�?n hình Việt Nam 1999, bài hát ấy cũng vang lên ở cả 3 khu vực Bắc Trung Nam. Cũng lại vẫn bài hát ấy trong năm 1999 Y Phôn còn được nhận giải A củaLiên hiệp các hội văn h�?c Nghệ Thuật Việt Nam và giải Bài hát hay trong năm của Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Thành công ấy có giúp cho Phôn trụ lại được với nghệ thuật dân tộc không Phôn ơi? …. Nhưng chắc chắn rằng, dù có trở lại �?oàn Ca múa các dân tộc Dak Lak hay mãi mãi gắn mình với rẫy mì, vư�?n cao su, cà phê…thì Y Phôn cũng vẫn sẽ vắt mình ra những l�?i ca, để được “Hát giữa m�?i ngư�?i không ngại ngần”, những l�?i hát của ngư�?i Bih, ngư�?i Mnông, Ê đê, của “dòng sông khao khát đ�?i, như hạt mưa khao khát l�?i”, khao khát hòa trong cuộc sống hôm nay và chảy mãi tới mai sau – dòng chảy của âm nhạc Tây Nguyên.

H‘LINH NIÊ (Nguồn: www.ttvnol.com)