From Hailua_return (ttvnol.com.vn)


Đệm h�t, n� l� một điều kh�ng hề đơn giản như nhiều người từng nghĩ. V� nếu l� đệm để t�n tỉnh một ả n�o đ� th� lại l� cả một nghệ thuật. N�n nhớ l� trong một cuộc phỏng vấn x�t nghiệm t�m l� mới đ�y nhất, với c�u hỏi: Người đ�n �ng l� tưởng của bạn l� g�, 70% c�c c� thiếu nữ xinh đẹp được hỏi đ� n�i l�: Một người biết chơi Guitar�

Ấy, kh�ng hiểu sao c�c chị em rất nhạy cảm với c�i tiếng đ�n Guitar, n� quyến rũ lắm, n� ma qu�i lắm� một thằng đ�n �ng m� c� th�m được c�y guitar b�n cạnh th� phải tăng th�m 10 th�nh c�ng lực. Cũng phải th�i, chịu l�m sao thấu khi v�o một buổi chiều vắng lặng, ở cửa sổ nh� b�n cạnh văng vẳng l�n một tiếng rỉa guitar v� một tiếng ca nh� nhẹ, ấm �p. Đến đ� cũng phải mềm ra ấy chứ� V� trong một buổi picnic, khi thằng n�y thằng nọ thi nhau khoe h�ng: Điện thoại anh cực xịn� bố anh vừa đi nước ngo�i về� anh vừa đăng k� m�i mới xong c�i con Dylan..v..v, th� ch�ng trai chỉ việc ngồi một g�c, y�n lặng v�.. rỉa guitar � t�c xo� rủ cần đ�n, mắt nh�n ra xa xăm, miệng th� th�o �m �i... Đảm bảo h�ng t� chị em cứ nhấp nhổm ngồi kh�ng y�n� c� lẽ chỉ trừ mấy con t�c v�ng hoe, đầu đ�o c� �c, tai đ�o c� m�ng nhĩ mới c� thể thờ ơ m� th�i�

From Hailua_return (ttvnol.com.vn)


Nhưng cũng như t�i đ� n�i, để đạt được tới c�i bản lĩnh th�m hậu đến nỗi tất thảy chị em đều cảm thấy rạo rực theo từng tiếng đ�n của m�nh, qu�n ăn qu�n ngủ, chỉ muốn k�u l�n theo c�ng tiếng đ�n� th� c�i sự luyện tập kh�ng phải chỉ l� ng�y một ng�y hai...

Khi bạn định đệm đ�n cho một c� ả n�o đ� h�t, th� điều đầu ti�n l� bạn cần quan t�m đến, đ� l� x�c định được gam chủ đạo của b�i h�t ấy. Sẽ c� ba trường hợp ch�nh xảy ra.

Trường hợp thứ nhất l� c� ả ấy c� biết đ�i ch�t về �m nhạc, v� n�i trước với bạn l�: �Em chỉ h�t ở giọng La thứ th�i, ứ h�t được giọng kh�c đ�u�� Ờ, thế th� tốt rồi, cần đ�o g� phải đắn đo nữa, cứ hợp �m chủ đấy m� t�ng.

Trường hợp thứ hai l� �� em đeck biết đ�u, anh cứ dạo đi rồi em nhẩy v�o�� Trường hợp n�y cũng đơn giản th�i, cứ chọn một gam tương đối v� quen tay nhất m� dạo đi dạo lại theo v�ng gam rồi chờ con b� n� nhấy v�o h�t�

Trường hợp thứ ba ph�t sinh sau trường hợp thứ hai. Ấy l� khi bạn dạo lấy dạo để đ�ng mấy v�ng gam quen thuộc rồi th� con b� ấy lại nhẩy v�o rống l�n một c�u lạc mẹ n� sang gam kh�c�

Đấy, c�i cần b�n ch�nh l� ở đ�y, ở trường hợp thứ ba n�y. Như vậy, chỉ c�n c�ch cho n� h�t trước, rồi m�nh h�ng hục t�m gam để đệm sau. Vậy mới ph�t sinh ra chuyện D� T�M GAM như thế n�o? V� sẽ t�m gam n�o trước? Ph�n biệt gam Trưởng; Thứ ra sao� sau đ� th� sẽ chuyển từ gam n�y sang gam kh�c kiểu g�, bao giờ th� chuyển? Dựa v�o đ�u th� chuyển�

Ta sẽ b�n đến cụ thể từng vấn đề tr�n sau, nhưng b�y giờ trước ti�n, ta n�n b�n đến kh�i niệm gam v� tổ hợp gam, sau đ� sẽ c� c�ch để D� T�M GAM (N�n nhớ l� tớ chỉ n�i n�m na cho thật dễ hiểu � c�n bố n�o muốn khoe nhạc l� th� ra chỗ kh�c tranh luận sau nh�):
Gam nhạc l� kh�i niệm về một tổ hợp c�c nốt nhạc được đặt c�ng nhau (n�i thế cho ngắn gọn)
Bạn đ� biết �m nhạc gồm 7 nốt ch�nh: Đồ r� mi fa sol la si đ�. Ngo�i ra, c�n c� c�c nốt thăng gi�ng của từng nốt nhạc.
V� khi đặt 3 nốt Đồ, Mi, Sol lại với nhau, ta được một tổ hợp gam Đ� trưởng, hoặc đặt 3 nốt Mi, La, Đ� lại với nhau, ta được một gam La thứ. (c�n v� sao lại thế th� sẽ n�i sau)
Tr�n c�y đ�n Guitar, muốn bấm được một tổ hợp gam m� ta cần, chỉ việc d� t�m c�c nốt thuộc gam đ� v� bấm cho đủ c�c nốt đ� tr�n cần đ�n� (đơn giản th�i m�) Vậy l� lại ph�t sinh ra một yếu tố: GAM N�O TH� C� NHỮNG NỐT G�

Lại n�i một ch�t đến c�c nhạc phẩm Việt Nam... c� một điều kh�ng thể phủ nhận l� c�c t�c phẩm của Việt Nam ta hầu như đều thuộc dạng giai điệu đơn giản. V� dụ như c�c b�i h�t của Trịnh C�ng Sơn. Chỉ cần 3 gam cơ bản l� c� thể đệm được h�ng đống b�i. (ta kh�ng b�n đến chuyện hay-dở ở đ�y) m� điều chủ yếu l� hầu hết những t�c phẩm nhạc Việt vẫn quẩn quanh ở v�ng gam cơ bản (1): 1- 6 - 8 (v� theo quy luật: 1thứ - 6 thứ - 8 trưởng)

N�o, ta h�y đi v�o l� thuyết một ch�t:
Ta đ� biết c� 7 nốt nhạc cơ bản: Đồ R� Mi Fa Sol La Si.. ( Viết theo k� hiệu nhạc l�: C, D, E, F, G, A, H) Nhưng thực ra để đầy đủ c�c nốt từ nốt Đồ - đến nốt Đố (1 qu�ng 8 ) ta c� đến 12 nốt:
C - C# - D - D# - E - F - F# - G - G# - A - A# - H.
Dựa theo c�i v�ng ho� �m cơ bản (1): 1-6-8, ta lấy gam A l�m gam chủ đạo, tiến l�n 6 nốt ta c� được D, tiến th�m đến nốt thứ 8 ta được E, vậy l� với gam chủ Am, ta c� tổ hợp Am - Dm - E. Cứ theo c�ch đấy, nếu lấy gam E (mi) l�m chủ đạo, ta được Em - Am - H.

Chỉ cần nắm chắc c�i ho� �m cơ bản (1) kia, bạn c� thể chơi được rất nhiều nhạc phẩm của Việt Nam... V� dĩ nhi�n l� cũng c� thể d�ng th�m nhiều hợp �m kh�c nữa đi k�m, nhưng dẫu sao điều t�i muốn n�i đến đ� l� 3 hợp �m ch�nh, cột sống trong một t�c phẩm l� như vậy...

V� dụ cụ thể:
C�t bụi:
Hạt bụi (Am)n�o ho� kiếp th�n t�i, để một (Dm)mai t�i về l�m c�t (Am)bụi, (E)�i c�t bụi tuyệt (Dm)vời, mặt trời (E)soi một kiếp rong (E)chơi...

T�c gi� th�i bay:
Chiều (Am)mưa c� một (Dm)người con g�i nhớ (Am)qu� xa vời (E)vợi, d�ng (Dm)s�ng giấc mơ (Am)xưa một thời thiếu (F)nữ buồn (E)tr�i, tuổi (C)thơ xưa đ� (Dm)xa, người xưa xa c�ch (Am)xa, c�n (Dm)đ�u b�ng qu� (Am)nh� trong chiều xa (E)vắng, thuyền (C)xưa xu�i (Dm)d�ng, người (F)xưa đ� c� (Am)chồng, buồn (Dm)vui những th�ng năm b�n người y�u (F)dấu, t�c gi� th�i (E)bay, như ng�y (Am)xưa..
(Ở b�i T�c gi� th�i bay n�y, c� th�m 2 gam phụ l� Đ� trưởng (C), v� Fa trưởng (F))

Chắc c�c bạn nhận ra một điều l� hầu như mở đầu, sau gam chủ đạo đều l� gam 6... v� trước khi kết về gam chủ đạo, cũng đều l� gam 8... bạn nghĩ g� về điều n�y??? (C�n tiếp)
From Hailua_return (ttvnol.com.vn)

<from Hailua_return of ttvnol.com>

Về đệm h�t, c� nhiều kiểu đệm lắm. Một thằng chơi Guitar giỏi kh�ng phải l� một thằng chơi đ�ng nốt nhạc, đ�ng b�i bản nhạc, chơi một l�o từ đầu đến cuối kh�ng sai c�u n�o. Kh�ng phải vậy! Một thằng chơi Guitar giỏi l� một thằng biết chơi đ�ng l�c, biết sai đ�ng l�c, biết qu�n đ�ng l�c, biết dừng đ�ng l�c, biết bấm "sai" đ�ng chỗ... Biết n�n chơi thế n�o v� chơi trước ai. Bởi vậy, x�t nghĩ cũng giống như c�i tr� qu�n sự ấy - biết r� đối thủ, ph�n t�ch thời điểm, ra đ�n chuẩn x�c. Như vậy tiếng đ�n của ta mới thực sự c� hiệu lực v� đạt kết quả như �. Ta n�n ph�n ra nhiều trường hợp cụ thể với nhiều c�ch đệm như sau:

- Đệm phừng phừng_ như mấy ch� t� điền bổ củi - kiểu n�y thường đệm v�o những l�c cao tr�o của những cuộc hội trại, khi m� "một m�nh giữa bầy s�i", chỉ m�nh m�nh với c�y đ�n giữa một rừng mồm đang g�o th�t: "nổi lửa l�n em... nổi lửa l�n em..."

- Đệm thong thả_ khi m� cuộc vui đ� v�o cuối canh, bọn t� điền "giọng h�t to, tay đ�n khoẻ" đ� mệt mỏi hết rồi. Chỉ c�n m�nh v� mấy ả mặt đang nghệt ra, vừa buồn ngủ vừa mệt...

- Đệm trữ t�nh_ khi chỉ m�nh m�nh với n�ng... trong một kh�ng gian tĩnh mịch, khi m� những thằng ph� đ�m v� những con ả xấu x� đ� kh�ng c�n quấy rầy.

- Đệm dụ dỗ_ Khi m�nh biết rằng ở b�n kia bờ tường, c� một ả đang vừa... tắm giặt vừa lắng nghe tiếng đ�n của m�nh.

- Đệm l�ng mạn_ Khi ngồi trước những ả: Sống nội t�m, y�u mầu t�m, gh�t sự giả dối, th�ch hoa bất tử...

- Đệm theo mốt_ khi ngồi trước những con ranh con quần ngố t�c v�ng hoe chỉ th�ch phim h�n quốc v� trai h�n quốc...

------
<from Hailua_return of ttvnol.com>

+ Với trường hợp đệm t� điền ở hội trại, đ�i hỏi bạn chỉ cần c� một .. sức khỏe phi thường ... bởi v� ở trường hợp n�y, kh�ng phải l� tiếng đ�n của bạn ho� c�ng tiếng h�t của n�, m� l� ch�ng n� g�o r� v� bạn phải l�m nhiệm vụ đệm theo cho đ�ng nhịp, đ�ng giai điệu của ch�ng n�. V� kh�ng nhất thiết phải đ�ng Gam, bởi v� ch�ng n� cũng chẳng cần biết bạn đang chơi gam g� đ�u...

+ Trường hợp đệm thong thả, khi m� chỉ c�n �t người thưởng thức. Trường hợp n�y th� bạn cần phải chơi quạt chả nhẹ nh�ng. Nếu như chơi cho ả n�o đ� h�t solo th� n�n d� nốt trước khi n� h�t. Tr�nh trường hợp n� cứ g�o một đằng, m�nh phừng phừng một nẻo, m�i mới m� ra đ�ng gam th� n� đ� h�t xong mẹ n� rồi... (Phần sau t�i sẽ hướng dẫn cụ thể c�ch d� gam sao cho nhanh v� chuẩn x�c)

<from Hailua_return of ttvnol.com>

+ Trường hợp đệm trữ t�nh, khi chỉ c�n m�nh m�nh với ả. L�c n�y th� kh�ng thể quạt chả phừng phừng được, mất mẹ n� hết sự l�ng mạng. L�c n�y chỉ n�n đệm theo kiểu rải nốt hợp �m (cũng sẽ n�i cụ thể sau). Kiểu rải hợp �m n�y n� sẽ như từng giọt nước, t� t�ch... t� t�ch len lỏi v�o s�u thẳm t�m hồn n�ng. Đ�i khi ngừng lại một v�i gi�y, như thể m�nh đang bị kh�ng gian v� thời gian chế ngự... (l�c n�y th� c� thể đưa tay l�n ngo�y mũi hoặc nắm lấy tay n�ng - tuỳ thời điểm chọn) Những l�c n�y đ�i khi phải đ� th�m mấy bản nhạc kh�ng lời trữ t�nh như R�-măng, l� thư gửi �-Ly, hay Triệu b�ng hồng... Đảm bảo mặt mũi ả sẽ ngu đi, mắt lờ đờ ng�y dại, ch�n tay mềm nhũn ra (th�i, đ''o d�m tưởng tượng nữa!)

+ Đệm dụ dỗ_ �p dụng khi m�nh đang ở trong căn ph�ng k� t�c x� chẳng hạn, b�n bờ tường b�n kia l� khu nữ sinh. V�o một buổi trưa vắng vẻ, khi c�c con giời x�i thịt đ� đi ngủ hết... chỉ c�n tiếng x�o xạc của những cơn gi� m�a Thu hiu hắt thổi v�o c�c t�n l� c�ng với tiếng r�c r�ch nước trong c�i chậu thau m� n�ng đang... giặt đồ. Những l�c n�y th� tuyệt đối kh�ng thể d�ng phương ph�p quạt chả, một l� sẽ bị bọn c�ng ph�ng �p x� v�o đầu m� tẩn v� tội ph� vỡ giấc ngủ, hai l� giữa trưa y�n ả, tiếng g�o r� thảm thiết của ta sẽ kh�ng kh�c g� tiếng s�i tru nửa đ�m. L�c n�y cũng chỉ n�n rải hợp �m nh� nhẹ, nhưng đ�i khi n�n c� những đoạn cao tr�o thống thiết, th� lương. Chủ đề th� n�n n�i đến qu� hương, n�i đến d�ng s�ng, n�i đến c�y tre, m�i đ�nh... v� cố gắng qu�n đi c�c khoản nợ ở căn-tin, cố gắng qu�n đi c�i ngứa của căn bệnh ghẻ quen thuộc đang h�nh hạ cơ thể... h�y chơi thật dịu d�ng, cứ như l� m�nh l� một người sống nội t�m lắm ấy...

+ Đệm l�ng mạn: Kiểu n�y d�nh cho những ả thường sống với một t�m hồn... dở hơi. Những ả lu�n găm ở cạp quần một hai cuốn sổ thơ t�nh Xu�n Diệu... Với những ả n�y th� ta n�n tỏ một vẻ phớt đời. Tay rải rải v�i nốt, miệng lảm nhảm v�i c�u, mắt nh�n ra xa xăm... qu�n đi mọi thứ, thờ ơ mọi thứ... cứ như xung quanh ta chỉ to�n ruồi nhặng vậy. C�i ngữ h�m h�m n�y m� ta tỏ vẻ quan t�m đến n� l� hỏng hết mọi việc. Ta phải thể hiện m�nh l� một con người sống với một t�m hồn bao la, một tinh thần bay bổng, l�ng mạn. M� cũng n�n chọn những b�i phổ nhạc từ c�c b�i thơ quen thuộc như: "..Khung cửa sổ hai nh� cuối phố... chẳng hiểu v� sao kh�ng kh�p bao giờ..." hay "...em kh�ng nghe m�a thu, l� thu k�u x�o xạc, con nai v�ng ngơ ng�c, đạp tr�n l� v�ng kh�..."... v� thể n�o c�i ả n�y cũng tỏ vẻ hiểu biết thốt l�n: "- �, h�nh như b�i n�y l� Tiếng Thu của Lưu Trọng Lư anh nhẩy!" L�c n�y m�nh n�n ngừng tiếng đ�n v� giả vờ khen lấy một c�u: "- �i, sao em cũng biết b�i n�y �, em thật l�ng mạn đấy!" (thực ra đứa đ''o n�o học qua phổ th�ng m� chẳng biết)

- C�n kiểu đệm theo mốt_ để phục vụ mấy con t�c v�ng hoe, th� tốt nhất l� bạn n�n học thuộc mấy b�i nhạc trong phim h�n Quốc, như b�i Forever, H�nh b�ng đợi chờ, v� cả Ếch-chan-tơ nữa (b�i n�y l� b�i R�-măng nhưng d�ng để quảng c�o nước gội đầu ếch-chan-tơ n�n bọn t�c v�ng to�n goi l� b�i ếch-chan-tơ th�i)... v� thỉnh thoảng lại bu�ng ra v�i c�u h�t tiếng Anh hay tiếng H�n (y�n t�m, mấy con thuộc dạng n�y th� tiếng mẹ đẻ c�n chưa th�i - huống hồ tiếng nước ngo�i. Đ''o biết đ�u m� lần)

..... Đấy! chỉ sơ sơ v�i kiểu đệm như vậy, mọi người tham khảo v� ghi nhớ. V� tuyệt đối kh�ng n�n mắc sai lầm. Mỗi trường hợp sẽ c� từng chi�u thức, kỹ thuật ri�ng để ứng dụng (t�i sẽ n�i cụ th&#7875. Nếu bạn tu�n thủ đ�ng như vậy, đảm bảo tiếng đ�n của bạn sẽ tăng th�m rất nhiều sức mạnh... C�n chuyện con g�i c� đổ kh�ng, th� chỉ sợ l� n� đổ bẹp mẹ n� đ�n của m�nh. L�c đấy chỉ sợ cong cần (cần đ�n ấy), đứt gi�y (gi�y đ�n ấy), rạn th�ng đ�n...

<from Hailua_return of ttvnol.com>

<from Hailua_return of ttvnol.com>



Đ�m nay mưa thu lất phất ngo�i khung cửa, thế ... n�o lại kh�ng ngủ được... tỉnh giậy, c�i cảm gi�c của một buổi chơi tối thứ bảy vẫn đeo đẳng... dường như vẫn cảm nhận được vị ngọt ngọt nơi đầu lưỡi v� vẫn thấy r�t r�t ở chỗ c�i "ấy" nơi dưới... thắt lưng.

Ấy, thể n�o cũng c� đứa hiểu nhầm... phải n�i r� ra kh�ng ch�ng n� lại tưởng. Chẳng l� cả tối nay ngồi ở qu�n RockBụi, uống Cafe (m� n� cho qu� tay sữa, ngọt .... chịu! ) lại c�n phải ngồi tr�n một c�i ghế gỗ cứng queo............
Giờ kh� ngủ thật!

Th�i th� tiếp tục c�i chương tr�nh đệm h�t - cua g�i n�y vậy.

Vậy đấy, ta đ� liệt k� ra c�c thể loại g�i để từ đ� c� thể tuỳ cơ ứng biến. Nhưng g�i g� th� g�i, tốt nhất l� m�nh cứ phải nắm chắc hết c�c kỹ thuật th� mới tung ho�nh ngang dọc, đi v�o l�ng chị em như đi v�o chỗ kh�ng người được.

V� điều n�y cũng quan trọng v� c�ng: Đ� l� khi tập luyện, c�c ch� phải thực sự nghi�m t�c v� chăm chỉ, v� nhất l� h�y loại bỏ khỏi đầu c�i tư tưởng G�i M� đầy x�i thịt kia. Nhiều ch� mới tập luyện bập b�m được v�i ba c�u c� giản đơn, đ� h� hửng chăm chăm v�c đồ nghề đi Thực tế... với một số G�i thuộc dạng đ�nh g� n� cũng gật, l�m g� n� cũng th�ch - th� kh�ng kể (chẳng qua n� th�ch ch� mẹ n� rồi - đ�n chỉ l� c�i cớ th�i - những con n�y th� thường xấu v� ngu ngu, chơi đ�n cho n� nghe chỉ tổ tự nhục với c�y đ�n).
C�n với những đứa kh� chiều, ch� m� kh�ng đủ bản lĩnh th� dăm bữa l� n� ch�n. L�c đấy th� lại tự tr�ch m�nh: Tốn thời gian đi đ�nh Hắp-lai l�m c�i .... g� nhở, biết thế ngồi nh� tập mẹ n� c�i b�i Ếch-chan-tơ th� c� phải l� "xong" ..rồi kh�ng!!



<from Hailua_return of ttvnol.com>

Đấy, thế nghĩa l� phải học hết c�c b� k�p, đừng sốt ruột, đừng vội v� v� cũng đừng ch�n nản.
Ta t�m tắt lại những thứ cần học như sau:
+ C� hai c�ch đệm ch�nh: Đệm hợp �m (thường gọi l� Quạt ch&#7843 v� Đệm rải nốt trong hợp �m. (tớ sẽ c� hướng dẫn cụ thể Quạt chả từng điệu th� thế n�o v� khi rải hợp �m cho điệu đ� th� rải thế n�o...)
+ Chơi theo c�ch nhạc cổ điển, b�n cổ điển.
Tại sao đ�y l� một Topic đệm h�t lại c� ch�t Cổ điển ở đ�y? V� n� l� một yếu tố kh�ng thể thiếu được trong c�i mệnh đề Cưa g�i m� ch�ng ta đ� x�c định mục đ�ch khi chơi Guitar (G�i th� thường tỏ ra rất th�ch nhạc cổ điển, bởi c�c ả cứ tưởng như thế l� c� t�m hồn, c� l�ng mạn. Ngay cả những con Nặc n� chẳng thể ngồi y�n nổi một l�c v� mồm kh�ng kh�p lại nổi một gi�y nhưng khi hai đứa ngồi trong một qu�n Dilmah n� cũng giả vờ mơ m�ng nghe một bản cổ điển đang vọng tới. Chắc chắn l�c đ� n� đang toan t�nh �m mưu g� hoặc đang nghĩ tới đĩa ch�n g� nướng hay b�t phở Gia truyền nghi ng�t kh�i.) Kệ n� th�i, n� giả vờ th�ch th� m�nh giả vờ chơi, miễn l� được việc... nhẩy!

M� x�t về mặt chuy�n m�n, đ�i khi ta vẫn phải chơi một số đoạn theo kiểu b�n cổ điển.

Vậy B�n cổ điển l� như thế n�o?
C�i n�y lại b�n đến một kh�i niệm l� thuyết. Đấy l� CẤU TR�C MỘT B�I H�T.
+ Một b�i h�t thường c� một cấu tr�c cơ bản sau đ�y:
1. Dạo đầu.
2. H�t lời 1
3. Điệp kh�c
4. Dạo giữa b�i
5. H�t lời 2
6. Điệp kh�c
7. Kết
Như vậy, ta c� 7 phần. Với một số t�c phẩm th� sẽ c� đ�i ch�t thay đổi, c� thể ở phần 5, sau khi Dạo giữa b�i xong th� h�t tiếp đoạn Điệp kh�c rồi kết, hoặc l� h�t lu�n lời 2 một lần rồi kết lu�n (kh�ng lặp lại điệp kh�c nữa) Cũng c� thể c� t�c phẩm kh�ng c� điệp kh�c...
Nhưng g� th� g�, ta vẫn phải c� mấy phần ch�nh sau: Dạo đầu, H�t ch�nh, Dạo giữa, v� Kết...



<from Hailua_return of ttvnol.com>

Đoạn dạo đầu l� phần v� c�ng quan trọng trong một b�i h�t, n� vừa c� nhiệm vụ x�c định r� t�ng, gam ch�nh của t�c phẩm để ca sĩ đỡ v�o lệch giọng (ca sĩ thường nghe qua đoạn dạo đầu để x�c định r� gam của b�i h�t). Đoạn dạo đầu thường tạo ra một ấn tượng tốt cho b�i h�t ngay từ l�c đầu ti�n. V� c� thể, n� cũng l� c�i để thể hiện tr�nh độ thằng chơi đ�n.
Với trường hợp chơi trong đ�m hội trại hay giữa một đ�m đ�ng, th� đoạn dạo đầu ta cứ n�n đ�nh "quạt chả" mấy c�i hợp �m chủ đạo của b�i h�t (như v�ng hợp �m cơ b�n Am, Dm, E7) rồi chờ đứa ca sĩ nhẩy v�o h�t. Dạo xong 1 v�ng m� N� chưa nhẩy v�o h�t th� ta lại dạo tiếp một lượt nữa, xong một lượt nữa m� n� vẫn chưa v�o th� lại một lượt nữa... m� lượt nữa rồi m� n� vẫn chưa v�o th�... đuổi cụ n� đi. H�t h� đe''''o g� c�i đứa đầu đất đấy!
Với trường hợp đệm �m �i v� dịu d�ng th� ta cứ rải nốt hợp �m nh� nhẹ theo v�ng gam như tr�n. (rải thế n�o th� sẽ n�i cụ thể ở Lesson sau)

Đấy, c�i kh�i niệm B�n Cổ điển n� ph�t sinh ra ở trường hợp n�y đ�y. Với một thằng mới v�o nghề th� n� cứ rải hợp �m một v�ng theo v�ng hợp �m đơn giản, c�n với một thằng "C� nghề" th� n�n rải v� bấm cả nốt nhạc theo giai điệu cơ bản của b�i h�t. Kh�ng phải l� chỉ đ�nh giai điệu của b�i theo c�i kiểu t� điền l� chỉ bấm đ�ng từng nốt, từng nốt (như c�i b�i T�c gi� th�i bay: Chiều mưa, c� một người con g�i... th� đ�nh đủ từng nốt: T�n ten, t�n ten t�n ten t�n...) M� ở đ�y l� sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa rải đệm v� bấm nốt nhạc. Chơi nốt T�n t�n (Chiều mưa) th� đến đoạn nghỉ, ta phải rải lu�n v�i nốt nhạc của hợp �m (m� cũng phải theo đ�ng giai điệu) sau đ� mới nhẩy v�o đoạn tiếp theo (c� một người con g�i...)

Đ�y l� c�ch cơ bản m� một số nh� soạn nhạc đ� soạn một số ca kh�c nhạc Trẻ theo kiểu Cổ điển. Nhiều người gọi đ�y l� một t�c phẩm B�n cổ điển - một t�c phẩm nhạc trẻ hay nhạc nước ngo�i được chơi theo kiểu Cổ điển.
Để đạt được c�i tr�nh độ n�y, th� bạn phải nhuần nhuyễn cả hai yếu tố: Đ�nh được theo đ�ng nốt nhạc của b�i (kh�ng thừa, kh�ng thiếu) v� yếu tố thứ hai l� phải đệm rải được b�i thật chắc nhịp. Sau đ�, kết hợp hai c�i đ� lại với nhau.



<from Hailua_return of ttvnol.com>

Ta lại quay lại tiếp phần Cấu tr�c t�c phẩm:

- Phần dạo đầu l� như vậy... tiếp theo sau l� phần v�o b�i th� ta cứ đệm như thường (đệm thế n�o th� sẽ c� hướng dẫn cụ thể sau)
- Phần điệp kh�c: hầu hết c�c T�c phẩm đều c� một đoạn gọi l� Điệp kh�c (Kh�c l� đoạn, điệp l� lặp lại - đoạn lặp lại trong b�i) Đoạn n�y thường l� đoạn cao tr�o của b�i, đến đoạn n�y ca sĩ thường rống l�n tha thiết, như b�i Đồng xanh (ta y�u đồng xanh, như gi� y�u m�y trời... ta y�u đ�i t�nh nh�n, như đ� y�u thương con người...)
Ấy vậy m� vẫn c� một số t�c phẩm kh�ng c� điệp kh�c (như b�i T�c gi� th�i bay chẳng hạn) Đấy l� tuỳ theo � đồ của t�c giả. - Đoạn dạo giữa b�i cũng gần giống như dạo đầu ti�n. Nếu l� b�i đệm mạnh phừng phừng cả b�i th� đoạn dạo cứ phừng phừng tiếp lu�n, c�n t�c phẩm nhẹ nh�ng th� đừng dại m� quạt chả... phải thật nhẹ nh�ng, lắng đọng... Giai điệu th� n�n chạy theo giai điệu của điệp kh�c, để rồi khi dạo xong người h�t dễ v�o theo...

<from Hailua_return of ttvnol.com>



Vẫn ko ngủ được mới chết chứ! Th�i th� viết tiếp vậy...

B�i n�y tớ xin đề cập đến c�i vấn đề rất quan trọng v� thường gặp. Đấy l� T�M GAM MỘT B�I H�T - khi m� m�nh để ca sĩ cứ h�t trước rồi m�nh mới d� gam.

Phần n�y n� hơi "cầm đ�n chạy trước � t�" một ch�t, bởi n� lại đi s�u v�o phần L� thuyết, khi m� c�c kh�i niệm cơ bản tớ vẫn chưa liệt k� ra hết. Nhưng kh�ng sao, tớ sẽ tổng kết lại sau vậy, mới cả l�c n�y đang c� hứng về đề t�i n�y.

Lại nhớ lại hồi xưa, c� �ng thầy bảo tớ rằng: Khi con đi xuống n�i đem tiếng đ�n để chinh phục giang hồ hay phục vụ c�i sự sung sướng của g�i th� ngo�i c�y đ�n ra, con n�n mang theo một c�i khăn...
Ấy, l�c đấy cứ trầm trồ khen cụ l� cẩn thận v� y�u qu� đ�n (cứ nghĩ rằng d�ng khăn để lau ch�i đ�n) Nhưng sau n�y gặng hỏi m�i cụ mới n�i: Để d�ng khi n�o con đệm đ�n m�i m� c�i con ả của con kh�ng v�o đ�ng nhạc...
....
- Ơ, thế th� d�ng khăn để l�m g� ạ!
- Th� nh�t mẹ v�o mồm n� cho n� đừng h�t nữa chứ c�n l�m g� nữa!
-----
Thế đấy, sau n�y mới nghiệm, c�ng nghiệm c�ng thấy đ�ng.

Tớ n�i thật, kh�ng c� g� tức bằng đệm nhạc cho một đứa ko biết h�t.
Biết h�t ở đ�u kh�ng phải l� h�t hay hoặc dở, kh�ng phải l� chuyện nhớ lời hay qu�n lời b�i h�t.
- H�t dở th� vẫn c� thể d�ng tiếng đ�n của m�nh để �t đi... xong ngay!
- H�t sai nhịp th� chỉ cần m�nh đảo ph�ch v� chạy theo n�... xong ngay!
- Qu�n lời th� n� vẫn c� thể "na, na, na" hay chu mỏ lại hu�t s�o thay lời được... cũng xong ngay!

Vấn đề ở đ�y l� n� kh�ng h�t đ�ng t�ng của nốt nhạc. 7 nốt nhạc cơ bản th� n� r�nh r�nh ra đấy... Ngo�i 7 nốt ra, c�n c� c�c nốt phụ nữa, đ� l� c�c nốt thăng (#) gi�ng (b). Tất cả cũng chỉ c� 12 nốt ch�nh sau:
- � - �(#) - R� - R�(#) - Mi - Fa - Fa(#) - Sol - Sol(#)- La - La(#) - Si.

C�c nốt gi�ng(b) chẳng qua cũng vẫn l� c�c nốt phụ t�nh theo kiểu ngược lại. Như nốt Đ�(#) th� vẫn c� thể gọi l� nốt R�(b)

12 nốt từ thấp đến cao như thế nối tiếp nhau. Như ta xếp gạch vậy. Đều đặn từ nốt 1 đến nốt 2, từ nốt 2 đến nốt 3...
Nếu đến qua nốt Si th� lại tiếp tục một thứ tự 12 nốt cao hơn như vậy. Khoảng c�ch từ nốt Đồ n�y đến nốt Đ� kia người ta gọi l� Qu�ng 8.

Đấy, 12 nốt trong một qu�ng như vậy. Nếu đứa h�t n� h�t một t�c phẩm như b�i L�ng T�i: "l�ng t�i xanh b�ng tre" h�t theo gam Đ�: "Đồ mi sol l� sol", hoặc c� thể n� h�t cao hơn th�nh: "Rề Fa(#) La Si La" th� ta vẫn c� thể chuyển gam th�nh gam R� để đệm cho n� (hơi vất vả v� kh�ng quen tay một ch�t th�i)
Nhưng điều đ�ng n�i ở đ�y l� c� nhiều con n� h�t chẳng v�o nốt mẹ n�o cả. (thề l� tớ đ� gặp kh�ng �t trường hợp) Nốt Đồ r�nh r�nh ra đấy. Nốt R� gẩy to đ�ng ra đấy, kể cả nốt Đ�(#) th� m�nh vẫn c� thể chơi với gam Đ� thăng (C#) được. ấy vậy m� giọng n� cứ nhừa nhựa nằm ở giữa nốt Đ� v� Đ�#... Đe''''''''''''''''o biết l�m sao để chơi, chỉ c�n c�ch l�n lại d�y đ�n.
------
Th�i th� ta bỏ qua c�i trường hợp rủi ro ấy... Nếu c�c ch� kh�ng mang theo c�i khăn hay c�i giẻ n�o th� cũng chịu kh� cắn răng đệm cho hết b�i... gam g� cũng được, c�i loại n�y th� n� chẳng biết c�c ch� chơi thế n�o đ�u.
-----
C�n nếu may mắn m� ca sĩ h�t r� đ�ng nốt th� ta n�n t�m thế n�o.
Điều n�y thực sự kh�ng đơn giản, đ�i hỏi người đệm phải c� một cảm nhận nhạc thật tốt v� đ� c� kinh nghiệm chinh chiến.
Ở đ�y ta lại phải b�n đến một kh�i niệm L� thuyết nữa... đ� l� Ph�ch.
Ph�ch l� nhịp trong một điệu nhạc. C� Ph�ch nặng v� Ph�ch nhẹ. Ph�ch nặng ph�ch nhẹ khiến cho ta ph�n biệt được điệu nhạc.
V� dụ điệu Valse: Điệu n�y c� nhịp l� 3/4. C� nghĩa l� trong một khổ c� 3 ph�ch. Ở đ�y c� một ph�ch NẶNG v� hai ph�ch NHẸ. Được xếp theo: 1 nặng, 2 nhẹ, 3 nhẹ.
Ta nghe th� sẽ thấy như sau: X�nh ch�t ch�t - x�nh ch�t ch�t - x�nh ch�t ch�t.

Điệu Tango: Nhịp 4/4. C� 4 ph�ch. Xếp theo: 1 nhẹ, 2 nhẹ, 3nhẹ, 4nặng. Giữa ph�ch 3 v� ph�ch 4 c� th�m một ph�ch phụ.
Ta nghe thấy như sau: CH�T CH�T CH�T x�nh X�NH - CH�T CH�T CH�T x�nh X�NH

V..v....

Ph�ch nặng ch�nh l� yếu tố quyết định để ta d� ra gam của một b�i h�t. Để mọi người dễ hiểu, tớ lại phải tiếp tục n�i đến kh�i niệm nốt ch�nh trong một gam. Bởi v� khi một gam c� 3 nốt ch�nh (như gam La thứ - Am l�: La, Đ�, M�) th� những ph�ch mạnh của những nốt đầu b�i h�t hay cuối b�i h�t thường rơi v�o đ�ng 3 nốt ch�nh của gam đấy. C�i n�y n� cũng cần thiết khi bạn chơi Solo ngẫu hững một gam nhạc. Nếu bạn chơi tr�n gam Am th� cứ chạy một hồi c�c nốt xung quanh đi, chờ đến l�c v�o đ�ng ph�ch mạnh th� l�m sao trở về bấm đ�ng 1 trong 3 nốt ch�nh của gam Am - như vậy tiếng solo của bạn sẽ nghe thuận v� hợp l� hơn.
Đệm cũng vậy, bởi khi s�ng t�c một b�i h�t người ta vẫn phải s�ng t�c theo c�ch vậy (c�c nốt v�o ph�ch mạnh thường l� c�c nốt ch�nh) n�n việc d� gam sẽ chỉ l� việc bạn x�c định đ�ng mấy nốt chủ đạo.
N�i th� dễ phải kh�ng? Nhưng nếu chịu kh� lắng nghe v� nhiều lần đệm th� sẽ dễ thật ấy m�!

Một gam c� 3 nốt ch�nh. Trước ti�n ta n�i đến gam thứ (m). Đ� l� 3 nốt được t�m theo quy luật như sau.
Nốt 1: (đ�ng t�n gam. V� dụ gam La-thứ th� nốt 1 l� nốt La)
Nốt 2: Tiến l�n đến nốt thứ 4 (theo thứ tự đầy đủ 12 nốt) thử đếm xem: La, La#, Si, Đ�. Ta được nốt Đ�.
Nốt 3: Tiến l�n đến nốt thứ 8, ta được nốt Mi.

Ta đ� t�m được gam Am gồm những nốt g�...

Vậy l� quy luật một gam thứ sẽ c� 3 nốt t�nh theo thứ tự: 1-4-8.

VD: Khi cần t�m gam R� thứ, bạn chỉ cần d�i thứ tự theo c�i thứ tự 12 nốt đầy đủ thăng gi�ng m� tớ đ� n�i tr�n. Bắt đầu từ nốt R�.

C� một điều may mắn l� hầu hết c�c nốt đầu ti�n của một bản nhạc Việt Nam đều xuất ph�t ch�nh từ nốt 1. C� nghĩa l� c�u đầu ti�n l� nốt g� th� n� ch�nh l� t�n gam chủ đạo của b�i.
Lấy v� dụ:
+ T�c gi� th�i bay (Am):
chiều mưa c� một người con g�i nhớ qu� xa, vời vợi
L� m�, fa mi rề mi fa l� mi, r� s�...
+ C�t Bụi (Am)
Hạt bụi n�o ho� kiếp th�n t�i
L� l� l� mi f� mi mi
+ Đ�m đ�ng (Am)
Chiều chưa đi m�n đ�m bu�ng xuống
L� đ� mi l� đ� mi l�
-----
Đấy l� trường hợp nốt đầu ti�n (nốt 1 trong số 3 nốt: 1-4-8) rơi đ�ng v�o gam ch�nh. Ngo�i ra th� c� một số b�i h�t rơi v�o nốt thứ 8. (N�n nhớ l� hầu hết chỉ rơi v�o hai nốt ch�nh n�y - nốt thứ 1 v� nốt thứ 8 - của một gam)

(nốt thứ 8 của gam Am l� nốt Mi)
Trường hợp rơi v�o nốt "thứ 8" thường l� những b�i c� kiểu mở đầu "treo" (kiểu xuống xề trong cải lương ấy... mở đầu cao ơi l� cao sau đ� lời h�t rơi xuống đ�nh Pẹt một c�i)

V� dụ:
+ Diễm xưa (Am)
Mưa vẫn mưa bay tr�n tầng th�p cổ...
Mi fa Mi Mi � L� � M�...
+ C�y cầu kỷ niệm (Am)
Nhớ h�m n�o ch�ng ta �m h�n nhau tr�n cầu, nhớ về...
Mi � L� Fa Mi R� � Si La Sol#, Si M�...
+ Những nẻo đường ph� xa
Tho�ng trong gi� buồn..
M� r� m� đồ...
...

Hoặc l� những b�i xuất ph�t trầm buồn (cũng bắt đầu từ nốt thứ 8 nhưng l� nốt trầm xuống một qu�ng 8 )
+ Biển nhớ
Ng�y mai em đi, biển nhớ t�n em gọi về
M� la la la, m� la mi mi rề rề...
+


Vậy đấy! Rất rất hiếm khi c�c nốt đầu ti�n rơi v�o c�c nốt ngo�i 2 nốt ch�nh n�y. Bởi vậy n�n khi d� gam một b�i h�t m� ca sĩ đ� h�t, trước ti�n l� bạn t�m ngay lấy đoạn đầu b�i h�t, nhớ ngay lấy nốt đầu đ� v� d� t�m tr�n cần đ�n. V� dụ như người ta vừa h�t "hạt bụi n�o, ho� kiếp th�n t�i..." th� phải t�m ngay nốt của từ "hạt" n� nằm ở đ�u. Cứ lẩm bẩm "hạt, hạt, hạt..." rồi bấm c�c n�t tr�n cần đ�n xem n� l� nốt g�...
Nếu n� l� nốt Fa th� gam m�nh chơi sẽ l� Fa thứ (Fm), nếu l� nốt C# th� gam ch�nh sẽ l� gam C#m....
V� bởi v� cũng rất c� thể nốt đầu l� nốt 8 n�n bạn n�n tỉnh t�o v� nhận x�t. Theo kinh nghiệm của t�i th� hầu như những b�i trong trường hợp nốt 8 (kh�ng phải l� nốt chủ đạo) th� to�n l� những đoạn mở đầu cao rồi rơi xuống thấp (xuống x&#7873 hoặc l� những đoạn mở đầu trầm trầm để d�ng nốt thứ 8 thấp dưới qu�ng 8...

-------

Đấy l� c�ch t�m gam của một b�i c� gam chủ đạo l� gam thứ. C�n những b�i gam trưởng th� sao??? C�c b�c th�ng cảm! S�ng (....) rồi... đấy c�c b�c nh�n thời gian Post b�i th� cũng thấy đấy, mất toi cả một đ�m cho 2 b�i... m� ko hiểu mọi người đọc c� hiểu kh�ng đ�y!
<from Hailua_return of ttvnol.com>

B�c ui em c�ng nhận b�c dạy hay thiệt đấy! Nhưng m� tất cả chỉ l� để cưa g�i thui �? Hic... mục ti�u nhỏ nhặt th�a thui seo?

1 t�nh huống th�a n�y n�: Ok cưa xong 1 c� chỉ v� v�i nốt guitar, thế nhưng đến l�c tiếp x�c được v�i lần, c� � thể n�o chả chạy mất d�p khi anh ch�ng đa t�i v� l�ng mạn kia... suốt ng�y chỉ thấy ăn n�i tục tằn bất lịch sự, hic... � m� t�c xo� rủ cần đ�n nhưng đến gần th� thấy... � ẹ l�u ng�y ko gội... R�i ph�t hiện ra anh n�y đi săm soi từng thể loại girls, rồi lựa ng�n m� cưa... hic... em rất h�m mộ c�c anh chơi guitar si�u, nhưng m� kiểu th�a th�... tầm thường nhẩy?

Nhưng m� thật t�nh l� b�i post của b�c cũng dạy em nhiều chi�u hay li�m, thank kiu b�c nha! L�i đ�n ra tập lu�n...

__________________
CHEERS,
K.V